خانواده شهراشوب سازهایی همچون خانواده ویولون هستند در 4 اندازه متفاوت ازکوچک تا بزرگ بترتیب: سوپرانو، آلتو، باس و دوبل باس که باس انها بنام شهنوازودوبل باس نامش شهبانگ است. صفحه روی انها تماما پوست بره و یا بز است. خود ساز از چوبهایی چون گردو، توت، زبان گنجشک و یا افراست. این سازها کارایی خانواده ویولون را با رنگ صدای شرقی دارند، ضمن اینکه نوازندگی با شهبانگ و شهنواز راحت تر، وزن آنها سبکتر و حجم آنها کوچکتر از چلو و کنتراباس است و در مسافرتها هم هنگام جابجایی مشکلات کمتری دارند.
سازهای ابداعی شجریان مجموعهای از سازهای جدید دستساز محمدرضا شجریان شامل: صراحی، شاهصراحی، صراحی آلتو، بمصراحی، شهرآشوب، شهرآشوب آلتو، بمساز، شهنواز، شهبانگ، کرشمه، باربد، تندر، ساغر، سبو سوپرانو، دل و دل آلتو، دل و دل سوپرانو و پرهیب است که در دو مرحله معرفی شد. اولین نمایشگاه سازهای ابداعی محمدرضا شجریان در اردیبهشت ۱۳۹۰ و دومین نمایشگاه در شهریور ۱۳۹۲ به کوشش مؤسسه فرهنگی هنری دل آواز در خانه هنرمندان برگزار شد.
ShahrAashoob
Del-o-Del
دل ودل سازی است هم ردیف ویلن با صدای شرقی ونیز رنگ موسیقی باروک كه كوچكتر و سبكتر از آن مي باشد نوازندگان حرفه ای امریکایی واروپایی به آن لقب “پرژن ویولن” Persian Violin داده اند. تا به حال دردو اندازه سوپرانو و التو طراحی وساخته شده است .
به دليل اينكه هنوز دو عضو ديگر اين خانواده طراحي نشده بودند، براي صداهاي باس و دوبل باس هماهنگ با دل و دل از سازهاي باس خانواده شهراشوب < شهنواز و شهبانگ > درارکسترسازهای ابداعی استفاده شده است.
نكته جالب توجه این ساز ودیگرسازهای ابداعي پوستی دراین است که هربار با عوض کردن پوست رنگ صدایشان کمی تغییر میکند و نوازنده می تواند ازپوست مورد نظر خود استفاده کرده ورنگ صدای دلنشین تر و مورد نظر خود را ازساز بشنود.
سازی است دوشخصیتی. اگر9 سیمه باشد ازسیمهایی استفاده می شود که عود نوازان به راحتی آنرا خواهند نواخت. اگر6 سیمه باشد سیمهای انواع گیتار و یا بانجو بهترین کیفیت را به آن خواهند داد. ضمن این که این ساز صدای خاص خود را دارد چون صفحه زیرخرکش از پوست وصفحه پشت، گاه از پوست وگاه از چوب است این به سلیقه و خواست نوازنده است. نوازندگی با باربد بسیارراحت است چون بزرگی کاسه عود را ندارد درثانی با هرشیوه و تکنیکی که نواخته شود هارمونیها بسیار روشن ومفهومند. خیلی راحت کوک می شود، چون از گوشی های جدید هیدرولیکی استفاده شده است. این ساز باعوض شدن پوستش کمی رنگ صدایش عوض می شود ومی توانید باضخیم تر و یا نازکتر کردن پوست به صدای دلنشین تری دست پیدا کنید. البته یاداوری کنم که عملکرد پوست وچوب و فلز و کائوچو و…. که درجایگاه صفحه صدادهی درزیرخرک قرارمی گیرند برعکس سیم ساز عمل می کنند به این معنا که هرچه نازکتر شوند صداهای بم تر و هرچه ضخیم تر شوند صداهای زیرتر را به شما خواهند داد.